Fisser Blochziehen

Geactualiseerd op 06.12.2022

De oudste traditie in Serfaus-Fiss-Ladis.

Iedere vier jaar maakt de verraderlijke Schwoaftuifl (staartduivel) zijn ronde tijdens het Blochziehen in Fiss.  Maar net als honderd jaar geleden is hij niet alleen, maar brengt hij Hexen, Giggeler, Mohrelen en Schallner mee. Een toneelstuk dat de strijd tussen goed en kwaad – de lente tegen de winter- uitbeeldt. Het misschien wel meest originele carnavalsgebruik in de Alpen is stevig verankerd in de genen van de dorpsbewoners en maakt deel uit van het immaterieel cultureel erfgoed van UNESCO.

Het hele dorp heeft hier lang op gewacht. Wanneer op 29 januari 2023 de kerktoren van Fiss 12.30 uur slaagt, zal in het 1.000 inwoners tellende dorp een paar uur niets meer hetzelfde zijn. Het Blochziehen begint met de woorden “latz geats los!”. Met vereende krachten, in historische kostuums en achter indrukwekkende houten maskers, duwen gemaskerde mensen een zes ton zware boom door de smalle straten van het bergdorp Fiss in het Oberinntal in Tirol. Voorop springen de Schallner en Mohrelen, die het begin van de ommegang aankondigen. Kort daarna volgen de Paarlen, Holzer en Jäger. Helemaal achteraan probeert de Schwoaftuifl, die in 2023 als leidersfiguur gekozen werd, de ommegang af te remmen. Met een grote, gesmede vork danst hij samen met de angstaanjagende heksen en hun waaiende bezems rond het Bloch (het blok). De Bajatzl, die op de daken rondhuppelt en grappen maakt, brengt ondertussen de duizenden toeschouwers aan het lachen met zijn gekke ideeën.

Legendarisch carnavalsgebruik: een absolute must voor iedere Fisser
Het Fisser Blochziehen is pure traditie en getuigt van de hechte band tussen de dorpsbewoners. Een erezaak en verankerd in de genen van de bewoners, aangezien ongeveer ieder huishouden in Fiss op de een of andere manier met het Blochziehen verbonden is. Om en bij de 350 mannelijke dorpsbewoners zijn rechtstreeks bij het oude gebruik betrokken. Kort samengevat: het Blochziehen is een must voor iedere Fisser en heeft een grote symbolische waarde. Het Bloch, een alpenden van ongeveer 30 meter lang en zes ton zwaar, wordt in de late herfst door de mannen gekapt. Tijdens de feestelijke ommegang eind januari trekken ze hem op houten sledes door het dorp. Het houtblok zelf representeert een ploeg, die de velden klaarmaakt om te zaaien. De Mohrelen en Schallner met hun vriendelijke maskers stellen de lente voor en verdrijven met hun dreunende bellen het kwaad, de demonen en de winter. Of, met andere woorden, de Hexen en de Schwoaftuifl. Vandaag de dag behoort het blochziehen tot een van de beroemdste gebruiken in de Alpen en vindt het traditioneel maar om de vier jaar plaats.  

De heldinnen achter de schermen
Op de dag van het Blochziehen wordt de reusachtige boom door ongeveer 60 gemaskerde mensen door het dorp getrokken. Daarbij zijn het trouwens enkel de mannen die de kostuums mogen aantrekken. Niettemin weet iedereen in het dorp: ook al zijn ze eerder achter de schermen aan het werk, zonder de vrouwen zou er niets werken. Zij naaien de kostuums en schminken de deelnemers. Iedere familie heeft zijn aandeel in het slagen van de optocht. Maandenlang hebben de bewoners zich op deze belangrijke dag voorbereid en trots tonen ze hun kunstig gesneden houtmaskers. Met uitbundig geschreeuw en veel lawaai willen ze de winter beëindigen, het kwade verjagen en trekken ze het Bloch naar de Fonnesplatz, waar de burgemeester het na de ommegang per opbod zal veilen. De opbrengst gaat naar voor het Fisser Blochziehen zelf, projecten van de dorpsgemeenschap of sociale projecten.

UNESCO immaterieel cultureel erfgoed
Het Blochziehen is een overblijfsel van de lente- en vruchtbaarheidsrituelen van onze voorchristelijke voorouders en een meeslepend spektakel, waarbij het dorpscentrum van Fiss het openluchtpodium is. Vroeger was het een gebruik van jongens en alleenstaande mannen, nadien mochten ook getrouwde mannen deelnemen. Tegenwoordig is er een eigen commissie die de rollen verdeelt en de houten maskers en kostuums beheert. In 2011 heeft UNESCO de cultuurhistorische waarde van het Fisser Blochziehen erkend en werd het gebruik opgenomen in het nationale register van immaterieel cultureel erfgoed in Oostenrijk. Wat veel mensen niet weten: historisch gezien was het Blochziehen verbonden met het huwelijksgedrag van de inwoners van Fiss. Het ging enkel door als er dat jaar in het hele dorp niemand getrouwd was.

Trouwens: wat oorspronkelijk enkel door volwassenen iedere vier jaar met groot enthousiasme gevierd werd, wordt in Fiss al een halve eeuw ook door kinderen en jongeren gevierd. Om de vier jaar – naar het voorbeeld van de volwassenen. Het volgende Kinderblochziehen indt plaats in januari 2024.

Meer informatie over het Fisser Blochziehen vind je op www.blochziehen.at.
Verdere informatie over de vakantieregio Serfaus-Fiss-Ladis vind je op www.serfaus-fiss-ladis.at/nl.

Meer persinformatie en gratis beeldmateriaal kan je terugvinden op www.serfaus-fiss-ladis.at/nl/Pers.

Over Serfaus-Fiss-Ladis
Trouw aan het motto “de fantastische winterwereld van Serfaus-Fiss-Ladis”, staat de Tiroolse vakantieregio voor afwisseling en compleet zorgeloze wintervakantie op topniveau. En dit zowel voor alleenstaanden als beste vrienden, gezinnen of drie generaties familie. De bergen hebben er immers niet enkel iets te bieden voor grote mensen, maar ook voor de kleinsten. De drie historische bergdorpen Serfaus, Fiss en Ladis liggen op een zonnige hoogvlakte in het bovenste gedeelte van het Inn-dal in Tirol, omgeven door de karakteristieke bergtoppen van de Samnaun berggroep en de Ötztaler Alpen. Op een hoogte tussen 1.200 en 2.828 meter boven de zeespiegel biedt de vakantieregio alle gasten de beste voorwaarden voor een veelzijdige wintervakantie: activiteiten voor wintersporters. Afwisseling voor de hele familie. Avontuur voor actiehelden. Adembenemende uitzichten voor genieters. Buitengewone specialiteiten voor fijnproevers. En dat is niet alleen magisch, maar gewoon fantastisch.